Türk Ceza Hukukunda yer alan alternatif infaz sistemlerinden biridir. Bu sistemle kanunda sanık, hükümlü ve şüpheli olarak tanımlanan kişiler hapis cezası çekmek ya da tutuklu yargılanmak yerine serbest bırakılır. Buna karşılık kendilerine birtakım yükümlülükler yüklenir.
Ceza Hukukunda ceza verilmesinin amacı esasen kişinin ıslahıyla topluma kazandırılmasıdır. Denetimli serbestlik sistemi de kişilerin bu amaca yönelik olarak şarta bağlı şekilde serbest kalmasını sağlar. Kişi belirlenen süreler içinde hakim tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirdiği takdirde cezasını çekmiş sayılır. Amaç kişinin toplum içinde kalması ve iyileşmesidir. Denetim sürecinde takip altında olunması hem kişinin hem de toplumdaki diğer fertlerin suçtan korunmasına yardımcı olur.
Denetimli Serbestlik Nedir?
Şüpheli, sanık ve hükümlülerin belirli bir deneme süresi içinde toplumdan koparılmaksızın denetim ve takibinin yapılarak topluma kazandırılması amacıyla devlet hizmet ve kaynaklarının sunulduğu alternatif infaz sistemidir. Denetimli serbestlik nedir sorusuna verilebilecek en kısa cevap budur.
Denetimli Serbestlik Şartları Nelerdir?
Denetimli serbestlik sisteminden faydalanmak isteyen hükümlünün taşıması gereken şartlar kanunla belirlenmiştir.
Denetimli serbestlik şartları şunlardır:
- Cezanın açık ceza kurumunda infaz ediliyor olması
- Salıverilme tarihine bir yıl ya da daha kısa bir sürenin kalmış olması
- Hükümlünün iyi halinin varlığı
- Denetimli serbestlik uygulanması için talepte bulunulması
Bu şartların varlığı halinde bir dilekçe ile yapılan talep infaz hakimliğince değerlendirilir ve denetimli serbestlik uygulanmasına karar verilebilir.
Yeni Denetimli Serbestlik VE İnfaz Yasası Nedir?
5275 sayılı yasanın geçici 6. maddesi ile 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar için kolaylaştırıcı denetimli serbestlik uygulamaları getirilmiştir.
Bu maddenin sunduğu en önemli değişiklikler şunlardır:
- Denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarılmıştır.
- Belirli suçlarda denetimli serbestlikten faydalanabilmek için ceza infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre 2/3’ten 1/2’ye düşürülmüştür.
Bu hükümler 30.03.2022 tarihinden önce işlenen suçlar için geçerlidir. Daha sonra işlenen suçlarda aynı yasanın 105/A hükmü uygulanır.
Denetimli Serbestlik Dosya Kapsamında Ne Vardır?
Denetimli serbestlik kapsamında bulunan bazı kararlar şunlardır;
- Adli kontrol tedbiri
- Kısa süreli hapis cezalarının ertelenmesi halinde uygulanan yükümlülükler
- Hapis cezası yerine verilebilen yaptırımlar
- Belli hakları kullanmaktan yoksun kalma
- Tedavi
- Etkin pişmanlık
- Çocuğun denetim altına alınması
- Adli para cezalarının ödenmesi yerine kamuya yararlı işlerde çalıştırılma
- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması
- Hapis cezalarının ikamette infazı
- Koşullu salıverilme sonrası denetimli serbestlik
Denetimli serbestlik kapsamındaki kararlar bunlardır.
Koşullu Salıverme Nedir?
Şartlı tahliye olarak da anılan koşullu salıverme, kendisine verilen cezanın belirli bir kısmını ceza infaz kurumunda iyi halli olarak geçiren mahkumun cezasının kalan kısmını dışarıda geçirmesini sağlayan müessesedir.
Koşullu Salıverme ve Denetimli Serbestlik Arasındaki Fark Nedir?
Denetimli serbestlik, 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanunu içinde düzenlenmiş bir Ceza Hukuku kurumudur. Koşullu salıverilme şartlarının gerçekleşmesinden önce hükümlünün serbest bırakılarak yakından takip edilmesi ve salıverildiği takdirde topluma uyup sağlayıp sağlamayacağının, yeniden suç işleme eğiliminin olup olmayacağının gözlemlenmesi amacıyla uygulanır.
Denetimli serbestlik kurumundan faydalanan kişi denetim süresi içinde üzerine düşen yükümlülükleri gereğince yerine getirirse akabinde koşullu salıverilme kararı verilir.
İki kurum arasındaki fark açıklamalardan da anlaşılacağı üzere denetimli serbestliğin koşullu salıvermeden önce uygulanan bir hazırlık dönemi gibi olmasıdır. Ayrıca denetimli serbestlik 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanununda, koşullu salıverilme ise Türk Ceza kanununda yer alır.
03.03.2022 Tarihinden Önce İşlenen Suçlarda Denetimli Serbestlik
5275 sayılı Ceza İnfaz Kanununa eklenen ve geçici 6. madde ile 03.03.2020 tarihinden önce işlenen suçların infazında yapılacak uygulamalarla ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Hükümlü lehine hazırlanan bu değişiklikle denetimli serbestlikten faydalanma şartları hafifletilmiştir.
Genel uygulamalarda denetimli serbestlikten faydalanabilmek için toplam cezanın 2^’ü ceza infaz kurumlarından geçirilmesi gerekirken madde kapsamındakiler için bu süre 1/2’ye düşürülmüştür. Ayrıca denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarılmıştır.
Denetimli Serbestlik İhlalinde Ne Olur?
Denetimli serbestlikten faydalanmak isteyen hükümlüler bir dilekçe ile başvurarak bu taleplerini ilgili mercilere bildirmeli ve denetimli serbestlik yükümlülüklerine uyacaklarını taahhüt etmelidir. Yani ihlal olmayacağına dair taahhütte bulunulur.
Şayet verilen taahhüde uyulmaz ve yükümlülükler ihlal edilirse serbestlik sonlandırılır ve kişi yeniden ceza infaz kurumuna konur.
Uyuşturucu Kullanma Suçunda Denetimli Serbestlik NASIL Uygulanır?
Uyuşturucu kullanma suçundan yargılanan kişilere ilgili Cumhuriyet Savcılığı tarafından beş yıl süreli kamu davasının açılmasının ertelendiğine dair karar tebliğ edilir. Bu dosya Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğü’ne de gönderilir. Müdürlük, denetimli serbestlik başvurusu yapılması için kişiye tebligatta bulunur.
Tebligatın tamamlanmasından başlayarak on gün içinde bu kuruma başvurmak kaydıyla denetimli serbestlikten faydalanır. Uyuşturucu madde kullanma suçunda denetimli serbestlik hakkında hüküm verilmeden önce uygulanır.
Denetimli Serbestlik Kaç Yıl Sürer?
Denetimli serbestlik kaç yıl sorusu hukukçulara sıklıkla gelmektedir. Bu süre esasen kanunda 1 yıl olarak düzenlenmiştir. Ancak 5275 sayılı Kanuna eklenen Geçici Madde-6 hükmüyle bazı suçlar hariç olmak kaydıyla 30/03/2020 tarihinden önce işlenen suçlar için bu süre 3 yıla çıkarılmıştır.
Yani bu tarihten önce işlenmiş bir suç varsa cezanın maksimum üç yılı denetimli serbestlik kapsamında ceza infaz kurumu dışında serbest olarak geçirilebilir. 30.03. 2020 tarihinden sonra işlenen suçlarda denetimli serbestlik süresi yine 1 yıl olarak uygulanacaktır.
Denetimli Serbestlik Nasıl Uygulanır?
Denetimli serbestlik, 30.03.2020 tarihinden önceki suçlarda uygulanan bir kurumdur. Kanunda bazı suçlar uygulama kapsamı dışında bırakılmıştır. Bu suçlara örnek olarak kasten adam öldürme suçu, nitelikli kasten adam yaralama, cinsel bütünlüğe karşı işlenen suçlar, devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin üretilmesi ve ticareti suçları, devlet sırlarına karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, anayasal düzeni ortadan kaldırmaya yönelik suçlar, Terörle Mücadele kanunu kapsamına giren suçlar, taahhüdü ihlal suçları verilebilir.
Denetimli serbestlik nasıl uygulanır sorusuna verilecek cevap kapsamında hükümlünün son altı ayını açık ceza evinde geçirmiş olması gereğinden bahsedilmesi gerekir. Ayrıca ceza infaz kurumunda iyi halli olması ve bir dilekçe ile denetimli serbestlikten yararlanmayı talep etmesi gerekir.
Bazı durumlarda denetimli serbestlik izinleri kullandırılabilir. Örneğin açık ceza evlerinde cezalarının infazına devam edilen kişilerle denetimli serbestlik uygulanan kişilere 14/04/2020 tarihinden 30/11/2020 tarihine kadar, COVID-19 izni verilmiştir.
Denetimli serbestlik uygulamaları hakkında hazırlanan 10 Kasım 2021 tarihli Denetimli Serbestlik Yönetmeliği ile detaylı uygulamalar belirlenmiştir.
Denetimli Serbestlik Nasıl Öğrenirim?
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğüne bağlı Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı’nın resmi web sayfasında denetimli serbestlik sorgulama yapılması mümkündür.
Denetimli Serbestlik Kaç Yıl Sürer?
Denetimli serbestlik süresi 3 yıl olup 30.03.2020 Yılından önceki suçlarda 3 yıl olacağı yönünde yasal düzenleme yapılmıştır.
Denetimli Serbestlik Şartları Nelerdir?
Cezanın açık ceza evinde infaz edilmekte olması, cezanın bitmesine bir yıl ya da aha az süre kalması, hükümlünün iyi halli olması ve talepte bulunması.
Denetimli Serbestlik Nasıl Uygulanır?
Denetimli serbestlik uygulamasına tabi kişiler açık ceza infaz kurumunda çekecekleri cezayı dışarıda denetim altında ve serbest şekilde geçirir.
Sonuç
Denetimli serbestlik hükümleri ceza yargılaması devam eden ya da hüküm almış kişilerin ceza kurumunda hakları elinden alınmış olarak kalmak yerine dışarıda serbest şekilde hayatlarını sürdürmelerini sağlar. Bu haktan faydalanmak için deneyimli bir hukukçudan destek alınması önerilir. Hukuk büromuzda bu konuda kapsamlı profesyonel destek sunulur. Yetkililerimizle irtibata geçerek danışmanlık ve avukatlık desteği alabilirsiniz.
Diğer hukuki bilgiler için BURAYA TIKLAYINIZ!
