Huzur Hakkı Hesaplama
Şirketlerde yönetimsel alanda çalışanların yüklü şekilde sorumluluklarının olması huzur hakkı hesaplama işlemlerinin nasıl yapılacağını yasal olarak ortaya koyma zorunluluğunu doğurmuştur. Çünkü diğer çalışanlara kıyasla üst düzey yöneticilerin daha fazla sorumluluk ve yükleri olması bu tarz bir yıpranma ödemesinin alınmasına temel dayanak oluşturur. Şirketlerin yönetim kurulunda bulunan veya ortaklıkları olan kişiler ile şirket müdürlerinin kanunda yer verilen yıpranma durumlarına göre huzur hakkı almalarına karar verilmiştir.
Yaşanan hallerin çeşitli stres ve iş yükünü doğurması bu tarz önemli görevi bulunanların risklerini azaltmayı gerekli kılmıştır. Bu nedenle bahsedilen görevleri olan kişilerin risklerinden doğan durumları denkleştirmek içi mali değeri olan ve belli bir hesaplama sistemi bulunan huzur hakkı ödemelerinin yapılması gerekir. Yasalarla güvence altına alınmış olması ödemenin şartlar sağlandıktan sonra yapılmasını zorunlu hale getirir.
Huzur Hakkı Nedir?
Adından da anlaşılacağı üzere önemli yönetim görevi olan çalışanların bazı huzursuzluk, stres ve sorumlulukların yüklenmesinden kaynaklı yaşadıklarını işaret eder. Beyaz yakalı çalışan sınıfında olanların daha çok yaşadıkları bu tarz konularda işin çalışma saati kavramı çoğu zaman ortadan kalkar.
Sorumluluğu fazla olan şirket müdürü veya diğer hak sahipleri mesailerini bitiremedikleri gibi aldıkları yüklerden kaynaklı olarak sürekli sorumluluk hissedebilir. Bu tarz yıpratıcı hallerin çalışanda doğurduğu huzursuzluğu ortadan kaldırabilmek ve dengelemek adına yapılan ödemeye huzur hakkı adı verilir.
Huzur Hakkı Nasıl Hesaplanır?
Huzur hakkının belirlenmesinde etkili olan farklı etmenler vardır. Üst düzey yöneticilerin ek gelir olarak aldıklarını söyledikleri bu rakamın hesaplanmasında bazı detaylar vardır:
- Kişinin kıdeminin hesaplamaya etkisi büyüktür,
- Gelir vergi kesintisi yapılır,
- Stopaj geliri kesintisi vardır,
- Asgari ücrete denk gelen brüt maaş tutarından vergi istisnalarının çıkarılması gerekir,
- Geriye kalan tutar vergi matrahına uygun şekilde hesaplanır,
- Vergi ve stopaj kesintisinden hemen sonra net rakam belirlenmiş olur.
Yapılan hesaplamalardan sonra ortaya çıkan ödeme günlük, aylık veya belirlenen dönemlerde ödenecek şekilde hesaba aktarılabilir. Bazı şirketlerde toplantı başına yapılan ödemeler arasında yer aldığına karar verilere toplantılardan önce veya sonra ödemesinin yapılması sağlanır.
Huzur Hakkı Ödemesi Kimlere Yapılır?
Ödemenin yapılmasında temel olan şirket ortaklığının bulunmasıdır. Bir başka ifade ile şirket ortaklarına ödeme yapılması gerekir. Bu durum belli sayıda ortağı olan kuruluşlar için kolay ve belirleyici bir durum olsa da anonim şirketler olduğunda durum değişiklik gösterir.
Anonim şirketlerde yapılmasına karar verilen şirket ödemeleri yönetim kurulu üyelerine, şirket ortaklarına ve şirket müdürüne yapılacak şekilde ayarlanır. Ödemelerin yapılmasında karar alınması ve yasal şekilde kararın deftere işlenmesi gerekir.
Huzur Hakkı Hesaplanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Huzur hakkı ödemelerinde ilk olarak dikkat edilmesi gereken çalışanın bordrosudur. Huzur hakkının ücret sınıfına giren bir ödeme olmasından kaynaklı olarak asgari geçim indirimi kapsamında olduğu bilinerek işlemler yapılmalıdır. Sigorta primi kapsamında değerlendirilmediğinden bu konuda bir işlem yapılması gerekmez.
Huzur hakkı işlemlerinde ödemenin muhasebesel olarak işlenmesi ve bordro düzenlenmesi gerekir. Yapılan ödemenin şirket yapısına uyumlu ve ödeme yapılmasını onaylayacak şekilde bir anlaşmasının bulunması gerekeceğinden bu durum kontrol edilmelidir. Haksız şekilde huzur hakkı ödemesi alanlar için yasal işlem yapılması gerekeceğinden yasal düzlemde şirket anlaşması ve diğer düzenlemeleri gözden geçirmek önemlidir.
Huzur Hakkının Vergilendirilmesi
Huzur hakkı ödemeleri vergiye tabii ödemeler sınıfında yer aldığından yapılacak olan ödemeden vergi kesilmesi zorunludur. Bunun hesaplamalara yansıtılması ve net ödenecek rakamın bulunmasından sonra uygun muhasebe kaydı yapılarak ödemenin yöneticiye anlaşılan aralıkta ödemesi yapılır.
Kesilen vergiler arasında stopaj vergisi bulunur. Brüt ücret üzerinden stopaj kesintisi yapılırken maaşa oranla artan bir durum vardır. Damga vergisi de %9.48 oranında kesilen bir başka vergidir. Gelir vergisi ödemesi de yapılacağından muhasebe açısından değerlendirilmesi yapılmalıdır.
Huzur Hakkı Ücreti Ne Kadar?
Yapılan hesaplamalar çalışanın aldığı maaşın brüt tutarı üzerinden yapılacağı için net bir rakam ortaya konması olanaksızdır. Sadece alınan brüt maaş tutarından damga, gelir ve stopaj kesimi yapıldıktan sonra net rakamın bulunması sağlanır. Bu rakamların da her sene için belirlenen vergi oranları değişeceğinden senelik değişimi olacağı bilinmelidir.
Huzur Hakkı Sınırı Var Mı?
Şirketin yapısına, büyüklüğüne, yapılan anlaşmalara ve birçok unsura bağlı olarak değişim görülebilir. Çalışanın maaşının brüt olarak miktarı da çeşitli hesaplama değişimlerinin olmasına neden olacağından alt veya üst sınır olmaksızın huzur hakkının ödenmesi yönünde karar alınmıştır.
Değişim şirket yapısı başta olacak şekilde ayrıntılı olarak etkilenecek kalemlerden kaynaklandığından çalışanın hakkının kaybolmaması adına sınırlama yapılmaya gidilmemiştir. Anlaşılan zaman aralıklarında, toplantılarda veya periyodlar halinde ödeme yapılması karar defterindekine paralel olarak yapılmalıdır.
Limited Şirket Huzur Hakkı
Şirket ortaklarına ödenmesi gereken huzur hakkının limited şirketlerde yapılan anlaşmaya göre ödemesi gerçekleşir. Bu durumda limited şirketler kapsamında müdür sıfatında olan kişilere ve ortaklık hakkı bulunanlara verilen bir ödeme olduğunu söylemek gerekir. Önemli görevi bulunan bu tarz yöneticilerin anlaşmalara bağlı kalarak ödemelerini alması zorunludur. Yapılmayan ödemeler için yasal hakkını kullanmak ve dava açmak isteyenler ilgili şirkete dava açma hakkını kullanabilir. Yasal olarak bunu engelleyen herhangi bir etmen yoktur.
Geriye Dönük Huzur Hakkı
Böyle bir hakkı olduğundan haberi olmayan veya ödemelerin yapılmadığını geç fark eden bir çalışanın geriye dönük huzur hakkını almak için dava açması gerekebilir. Aynı zamanda yapılan hatanın iyi niyet çerçevesinde değerlendirilmesi ve genel kurulda karara bağlanması durumunda ödemenin tek kalemde yapılması sağlanabilir. Bunun için şirketle görüşmek ve anlaşma sağlamak da bir seçenek olarak görülmelidir. Hatanın kaynağını tespit ederek geriye dönük ödeme istenebilir.
Diğer hesaplama araçlarımız için BURAYA TIKLAYINIZ.