Yıllık İzin Hesaplama

 

En az bir senedir aynı iş yerinde çalışan çalışanın işyerinden uzaklaşmak ve dinlenebilmek için hak ettiği yasal izne verilen isim yıllık izin olduğundan ne kadar izin kullanacağını merak eden işçilerin yıllık izin hesaplama mantığını bilmesi gerekir. Anayasa tarafından güvenceye alınan ve kullanımı konusunda herhangi bir engel çıkarılmaması gereken bu iznin amacı çalışanların dinlenmesidir.

Sürekli aynı ortamda çalışan ve sabit bir rutini olan çalışanın işyerinden uzakta kendini yenilemesine izin vermek istenmiştir. İşçinin iş sözleşmesinin olması ve gerekli şartları yerine getirmesi halinde izni hak ettiği söylenebilir. Adından da anlaşılacağı üzere en az bir sene çalışılmış olması sonucunda her seneye karşılık belirlenen gün aralığında izin yapılması sistemine dayandırılır.

Yıllık İzin Nedir?

İzin kullanması ve yıllık izin kapsamında kesinti yaşamaması için çalışanın yıllık izin kapsamında tatile çıkması motive edici bir unsurdur. Çalıştığı süreye bağlı şekilde ne kadar süreyle izinde sayılacağı belirlenen işçinin senelik iş süresi her dolduğunda izni yenilenir. Her sene yenilenen ve çalışma süresine göre artan gün sayısına bağlı şekilde kullanılan izne yıllık izin denir. Yıllık izin kullanımı anayasal hak olduğundan iş temposundan uzaklaşmak için oldukça önemlidir.

Yıllık İzin Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izin hesaplamalarında belirlenen çalışma süresine göre hesap edilen bir zaman dilimi vardır. Çalışanların senelik izninin bu şartlar kapsamında belirlenmesi yasal zorunluluktur. Kıdem ve çalışma süresine göre belirlenen yıllık izin süresine bağlı ödemenin de hesaplanması önemlidir.

Günlük temel ödemesi 100 TL olan bir çalışanın 14 günlük yıllık izin bedeli 1400 TL’dir. Aynı zamanda çalışanın hak edişinden damga ve gelir vergisi kesilir. Böylece net rakam elde edilmiş olur ve çalışana izne çıkmadan önce ödenir.

Yıllık İzin Hakkı Hangi Koşullarda Geçerlidir?

Çalışanın yıllık izin hak etmesi için bazı şartları yerine getirmesi üzerinde durulur. Şartların sağlanmaması hak ediş olmayacağından izin kullanılamayacağını anlatır. Bu şartların en önemli olanları:

• İşveren ve işçi arasında iş sözleşmesi olmalıdır,
• İşverenin giriş işlemlerini yasal şekilde gerçekleştirmiş olması beklenir,
• Çalışanın en az bir senedir aynı yerde çalışıyor olması istenir,
• İş sözleşmesinin hala devam etmesi de önemli bir durumdur.

Bunların kapsamında yıllık izin almak ve kullanmak söz konusu olur. Aksi hallerde yıllık izin kullanmak istense bile yasal dayanağı olmadığından işveren tarafından kabul görülmeyecektir.

Yıllık Ücretli İzin Hakkından Vazgeçilebilir Mi?

Bahsedilen yıllık iznin özelliği ücretli olmasıdır. Yani daha açıklayıcı şekilde açıklandığında çalışanın maaşından herhangi bir kesinti olmadan yıllık izin kullanımı gerçekleştirilir. Çalışan ve işveren arasındaki sözleşmeden doğan anayasal bir haktır. Bunun dışındaki durumlar için de farklı uygulamalar söz konusu olabilir. Yıllık iznini kullanmak istemeyen çalışanın izin hakkından vazgeçmesi yaşanabilir.

Normal şartlarda kullanımı çalışanın daha verimli olmasını sağlamak adına önerilen bir durumdur. Ama kullanılamayacak olması hallerinde çalışandan yıllık izin ücreti talep edilebilir. Çalışmaya devam eden işçi hak ettiği gün kadar izin bedeli almak isteyebilir. Yapılabilmesi için çalışanın ve işverenin karşılıklı anlaşması şarttır. Bu tamamen vazgeçme olmasa da bir anlamda kullanmak istememe veya mali karşılığını alma olarak görülmelidir.

Yıllık Ücretli İzin Hakkı Şartları Nelerdir?

İznin kullanılır olması ve hak ediş halini alması için en önemli şart çalışanın işyerinde bir senedir çalışıyor olmasıdır. Çalışan kişinin deneme süresi de içinde olmak kaydıyla en az bir senedir çalışıp çalışmadığına bakılır. Yapılan iş sözleşmesinin belirli veya belirsiz süre kapsamında olması ise herhangi bir farklılık oluşturmaz. Çalışan hangi türden sözleşme yaparsa yapsın senesi dolduğunda yıllık iznini ücretli şekilde kullanmayı talep eder.

Ek olarak çalışanın parçalı şekilde çalışmış olması halinde de yıllık izin kullanılmasına izin verilir. Çalışan aynı kişiye ait olan farklı iki yerde 4 ay ve 8 ay çalıştığında sene olarak zamanını doldurduğundan dolayı yıllık izin kullanma şansı elde eder. İş Kanunu kapsamında olan işler ve faaliyetler arasında bulunan işlerden olması da bir başka şart olarak göze çarpar. İşveren ve çalışan arasında mevsimlik işçi çalışması olduğunda yıllık izinle alakalı hükümlerin uygulanması mümkün değildir.

Yıllık İzin Süreleri

Anayasal bir hak olması çalışanın ne kadar yıllık izin kullanabileceğinin de yasal zemine oturtulmasına neden olmuştur. Çalışanın aynı kurumda en az bir senedir çalışıyor olması ve gerekli şartları yerine getirmesi durumunda yıllık izinleri belirlenir. Çalışanın çalışma süresi 1 ve 5 yıl arasında olduğunda 14 gün yıllık izin kullanmasına izin verilir. Beş seneyi geçtikten sonra 20 güne çıkan izin süresi 15 yılın üzerinde olduğunda ise 26 günden daha az olamaz. 15 senelik çalışan için 15. seneye girmiş olması yeterlidir.

Belirlenen yasal haklar çalışanla işveren arasında düzenlenecek sözleşmede daha fazla gün sayısı üzerinden düzenlenebilir. Çünkü belirlenen süreler asgari yani en az olacak şekilde düşünülerek belirlenmiştir. Bunun için çalışana daha fazla izin vermeyi uygun bulan işveren bunu sözleşmeye ekleyerek uzatma yoluna gidebilir. Bazen çalışanın firmaya sadakat geliştirmesinde kullanılan bir unsurdur.

Yıllık İzin Ücretinde Zamanaşımı

Yasal olarak verilmiş bir hak olması çalışanın dava ederek bile hakkını alabileceği bir durum olduğunu işaret eder. Bazen anayasal hakkını kullanmayan veya çeşitli nedenlerden dolayı kullanma yoluna gidemeyen çalışanın zamanaşımı sınırlarına dikkat ederek işvereni dava etme ve alacaklı olduğu izin ücretlerini talep etme hakkı vardır.

Bu zaman aşımı diğer ücretlerde uygulananın aksine 10 yıl şeklinde belirlenmiştir. On yıllık süre sonunda zaman aşımı yaşandığından alınacak bir hak kalmayacaktır. Buna uygun hareket ederek ilerlenmesi daha doğrudur.

Diğer hesaplama araçlarımız için BURAYA TIKLAYINIZ!